مرمت معماری، شاخه‌ای از هنر معماری است که بر پایه شناخت و مطالعه بناها و بافتهای تاریخی به احیا کردن فضاهای تاریخی به لحاظ کالبدی، ساختاری و عملکردی می‌انجامد. این هنر که شاخه‌ای آمیخته از دانش، تکنولوژی، مهندسی و هنر معماری می‌باشد شامل شکلها و سطوح گوناگونی از پژوهش و تحقیق در باب هنر و معماری تاریخی است و در مقیاس‌های گوناگونی می‌توان آنرا تعریف و معنا کرد.
بطور کلی مرمت به معنی مداخله‌های فنی - عملی که به منظور تضمین تداوم زمانی یک اثر صورت می‌گیرند، است. بایستی توجه داشت که عبارت مرمت برای مجموعه اعمالی که بمنظور حفاظت از یک اثرارزشمند تاریخی عنوان می‌شود بسیار اندک می‌باشد و بهتر خواهد بود که از عبارت حفاظت که معادل واژه لاتین (conservation) است استفاده شود. این واژه و واژگان معادل دیگر، در منشور بورادر استرالیا (۱۹۹۹میلادی) به شرح زیر است:
حفاظت (Conservation) به معنای کلیه روش‌ها و فرایندهای توجه به یک مکان برای حفظ اهمیت فرهنگی آن به کار می‌رود، که شامل نگهداری و بر اساس اوضاع و احوال احتمالاً شامل مراقبت، مرمّت، بازسازی و سازگارکردن و عموماً ترکیبی از موارد فوق است.
نگهداری (Maintenance) به معنای مراقبت و حفظ دایمی بافت، محتوی و جایگاه قرارگیری یک مکان است، و باید آن را با تعمیر متمایز دانست. تعمیر مستلزم مرمّت و بازسازی است و بر همین اساس باید ملاحظه‌شود.
مراقبت (Preservation) به معنای نگهداری از بافت یک مکان به شکل فعلی خود و به تأخیرانداختن فساد و ویرانی آن است.
مرمّت (Restoration) به معنای بازگردانی بافت موجود یک مکان به وضعیتی قبلی، از طریق برداشتن افزوده‌ها یا سرهم بند کردن اجزاء آن، بدون بهره‌گیری از مصالح جدید است.
بازسازی (Reconstruction) به معنای بازگردانی یک مکان به وضعیتی شناخته شده‌است و وجه تمایز آن، به کارگیری مصالح (کهنه یا نو) در بافت می‌باشد، که نباید آن را با بازآفرینی یا بازسازی فرضی، که خارج از حوزه‌این منشور است، اشتباه کرد.
سازگاری (Adaption) به معنای تعدیل و تبدیل یک مکان است به نحوی که برای کاربری به شکل مورد نظر مناسب و هم ساز باشد.
برای خواندن ادامه مطلب و آشنایی بیشتر با مفهوم مرمت به ویکی پدیا مراجعه نمایید
هم چنین برای آشنایی دقیق تر با مفهوم مرمت اینجا کلیک نمایید
و برای دانلود پاور پوینت 31 اسلایدی در مورد آسیب شناسی ابنیه مطالعه موردی آسیابهای آبی شیخ و عماد دزفول روی لینک زیر کلیک نمایید
